Khi nói đến Nhật Bản, ai cũng nghĩ đến một quốc gia hiện đại, lễ giáo và gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, có một điều mà bất kể ai trên thế giới cũng phải trầm trồ và ngưỡng mộ người Nhật, đó là tuổi thọ…
Trong mục “Thống kê Y tế Thế giới 2018” do WHO (Tổ chức Y tế thế giới) công bố, Nhật Bản là quốc gia đứng đầu về “xếp hạng tuổi thọ“. Người Nhật có tuổi thọ trung bình là 84,2 tuổi; phụ nữ có tuổi thọ trung bình là 87,1 tuổi, còn đàn ông là 81,1 tuổi. Theo sau Nhật Bản, các nước thuộc top 10 các nước có tuổi thọ đứng đầu thế giới lần lượt là: Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Pháp, Singapore, Úc, Ý, Canada, Hàn Quốc và Na Uy. Tại sao người Nhật lại có thể sống trường thọ nhất trên thế giới? Họ ăn gì, uống gì, và kiểm soát chúng ra sao?
Theo báo cáo của Marcos Cartagena, chuyên gia văn hóa người Nhật, thì có 10 lý do giải thích tại sao người Nhật sống lâu nhất trên thế giới. Thông qua việc nghiên cứu về lối sống của những người già trăm tuổi trên đảo Okinawa, ông chỉ ra một số bí quyết sau:
1. Ăn chỉ 8 phần no
Ăn no quá có hại cho sức khỏe. Người Nhật cho rằng, ăn 10 phần no đối với cơ thể chỉ có hại mà không có lợi. Do đó, người Nhật thường quen dùng những chiếc đĩa nhỏ hơn để ăn, bày biện thức ăn vừa phải trên đĩa, và ăn ít hơn nhu cầu cần thiết. Họ đặc biệt hạn chế một bữa tối tràn ngập thức uống đồ ăn như phong cách buổi tối của nhiều gia đình (family-style dining).
2. Ăn ít nhất 30 loại thức ăn mỗi ngày
Từ năm 1985, sau “Hướng dẫn về chế độ ăn uống lành mạnh” do chính phủ Nhật Bản ban hành, người Nhật ăn ít nhất 30 loại nguyên liệu thực phẩm (kể cả dầu ăn và gia vị) mỗi ngày.
Trên đảo Okinawa, nơi được mệnh danh là Đảo Trường thọ, mặc dù những người già hằng ngày ăn ít các loại thực phẩm hơn, nhưng lượng thực phẩm tiêu thụ trung bình mỗi ngày thì vẫn lên tới 18 loại, với chủ yếu là: cá, ngũ cốc, rong biển, nhiều loại rau, đậu và các sản phẩm chế biến từ rau củ, bên cạnh chỉ một ít thịt lợn, thịt gia cầm và các chế phẩm từ sữa.
3. Tập thói quen nhai kỹ nuốt chậm
Khi phân tích thói quen ăn uống của những người sống lâu trăm tuổi ở Nhật, người ta thấy họ thường ăn rất chậm. Từ nhỏ, họ đã biết việc ăn chậm nhai kỹ có thể giúp kéo dài tuổi thọ. Nhai kỹ giúp họ cảm thấy no lâu hơn, nên tự nhiên ăn ít đi và đồng thời giúp giảm gánh nặng tiêu hóa thức ăn cho dạ dày.
4. Chú trọng hương vị tự nhiên của thực phẩm, chế độ ăn thanh đạm và ít calo
Người Nhật rất chú trọng đến hương vị ban đầu của thực phẩm, có xu hướng thiên về một chế độ ăn thanh đạm và dùng ít dầu khi chế biến đồ ăn. Họ có thói quen trộn xà lách, dưa chuột, cà rốt, v.v.. với nước sốt để ăn sống trực tiếp; thích hấp cách thủy nhiều món ăn, sau đó ngâm với một ít dầu, điều này không chỉ có thể làm giảm tác hại của dầu khi chiên nóng đối với các chất dinh dưỡng, mà còn có lợi cho sức khỏe do đã giảm bớt lượng dầu ăn vào.
5. Ăn nhiều rau, trái cây và ngũ cốc
Những người trường thọ nhất thế giới, hiện đang ngự trên đảo Okinawa, thường tiêu thụ trung bình từ 9 đến 17 suất trái cây và rau củ mỗi ngày, trong đó gồm 2-4 suất trái cây và 7-13 suất rau. Nhìn chung, người Nhật thường ăn thực phẩm chứa nhiều tinh bột (carbohydrate), mà lượng tinh bột này lại chủ yếu đến từ rau, trái cây và ngũ cốc. Do đó tốc độ cơ thể hấp thụ carbohydrate này sẽ từ từ, điều này giúp làm chậm quá trình chuyển hóa tinh bột thành chất béo so với tiêu thụ carbohydrate đơn như đường – những thực phẩm đã chế biến, và các loại nước giải khát.
6. Thích ăn cá và ít ăn thịt đỏ
Người Nhật rất thích cá. Theo khảo sát cho thấy, trung bình một người Okinawa ăn hơn 100 kg cá mỗi năm. Họ thích ăn các loại cá đến từ vùng biển sâu như cá hồi, lươn và cá ngừ, vốn là những loại hải sản rất giàu acid béo không bão hòa chuỗi dài.
Mãi đến tận thế kỷ 19, người Nhật mới sử dụng thịt như một loại thực phẩm phổ biến, nhưng thịt thực sự đi vào bữa cơm của các gia đình người Nhật là tới tận những năm 1960. Việc chế độ ăn ít thịt đã làm giảm tỷ lệ tai biến mạch máu não một cách đáng kể ở người Nhật.
7. Ăn uống theo mùa
Người Nhật cho rằng chọn dùng thực phẩm theo mùa như là cách thưởng thức hương vị tinh khiết và tự nhiên nhất của thực phẩm. Họ thường nói “bây giờ là tháng này, mùa này nên ăn món này”. Ở vùng Okinawa không có siêu thị, nhưng họ luôn có các cửa hàng dành cho các loại sản vật theo mùa như cá tươi, thịt tươi, rau quả…
8. Thưởng thức ẩm thực chứ không chỉ là ăn uống
Người Nhật khá thoải mái trong vấn đề ăn uống, họ ăn bất cứ thứ gì họ muốn ăn, nhưng tỷ lệ béo phì lại thấp nhất thế giới. Một số người thường quá chú tâm đến chế độ ăn uống, thậm chí ăn một bát cơm cũng nghĩ trong đó có bao nhiêu calo. Ngược lại, điều này làm tinh thần họ trở nên căng thẳng, đôi khi gây hại cho sức khỏe.
9. Ăn càng ít muối càng tốt
Ngay từ những năm 1975, chính phủ Nhật Bản đã chú ý đến vấn đề “giảm muối” đối với người dân và khởi xướng một loạt các đợt vận động giúp “giảm muối”. Chính phủ khuyên để kiểm soát tốt lượng muối, người dân không nên dùng quá nhiều súp miso, khi ăn mì ramen cũng nên ăn ít nước súp và cuối cùng là hạn chế cho thêm muối khi xào rau hoặc hầm đồ ăn. Làm như vậy có thể giảm thiểu đáng kể lượng muối cho thêm vào thức ăn.
10. Kiểm soát tốt số đo vòng eo
Số đo vòng eo vượt quá tiêu chuẩn sẽ không tốt cho sức khỏe. Trong luật của Nhật Bản có quy định các công ty phải tiến hành kiểm tra số đo vòng eo của nhân viên hàng năm, với những người thuộc độ tuổi 40-75.
Tiêu chuẩn được đưa ra là vòng 2 của nam không được vượt quá 85 cm và của nữ không được vượt quá 90 cm. Nếu nhân viên nào có số đo vòng eo vượt quá tiêu chuẩn, thì cần tiến hành kiểm tra sức khỏe thêm. Nếu như công ty không kiểm soát tốt số đo vòng eo và cân nặng của nhân viên, thì sẽ phải đối mặt với các án phạt từ chính phủ.
Nguồn: NTD Việt Nam
