Loại cây này vừa dễ trồng, dễ mua, lại giàu dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe và sinh lực.
Loại rau dân dã với công dụng “vàng”
Cây hẹ là một loài thảo mộc có thân hành, thường mọc thành bụi, phần củ có hình nón hoặc hơi trụ. Thân cây vươn thẳng, dạng tròn hoặc có các góc nhẹ ở phần ngọn, lá tập trung chủ yếu ở gốc. Chiều cao trung bình từ 15–30cm. Lá cây có dạng dài, dày, đầu nhọn, chiều dài dao động từ 10–25cm, rộng khoảng 1,5–8mm.
Tại Việt Nam, hẹ có nhiều tên gọi khác nhau tùy theo vùng miền, như: rau hẹ, cửu thái, nén tàu, hom xe lép (theo cách gọi của người Thái), hay phắc kép (người Tày). Tên khoa học của loài cây này là Allium odorum L., thuộc họ Hành (Liliaceae).
Không chỉ là một loại rau thơm phổ biến trong bếp Việt, hẹ còn được biết đến với tên gọi khác như “khởi dương thảo”, thường được dùng để tăng hương vị cho nhiều món ăn. Cây hẹ có cụm hoa mọc trên cuống dài, hoa màu trắng, bầu gần tròn, vòi nhị ngắn. Quả có dạng nang hình trái xoan ngược, khi chín tách làm ba, bên trong chứa hạt màu đen. Cả lá, thân và hạt hẹ đều có thể sử dụng làm thuốc; hoa hẹ cũng có thể ăn được.
Mặc dù mọc phổ biến ở các vùng quê và có thể dễ dàng tìm thấy, nhưng giá trị của loại rau này lại thường bị xem nhẹ, trong khi thực tế, nó được ví như “nhân sâm bình dân” bởi vô số lợi ích cho sức khỏe.
Lá hẹ chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như protein, chất xơ, các chất chống oxy hóa, vitamin A, vitamin C, cùng các khoáng chất thiết yếu như canxi, magie, photpho… Ngoài ra, nó còn có các loại đường tự nhiên như fructose, glucose, lactose và sucrose, trong khi hàm lượng calo lại thấp. Trung bình, mỗi kg lá hẹ có thể cung cấp 5–10g chất đạm, 5–30g đường và nhiều dưỡng chất khác có lợi cho sức khỏe.
Những lợi ích sức khỏe nổi bật
1. Hỗ trợ phòng ngừa ung thư:
Các hợp chất chứa lưu huỳnh trong hẹ có tác dụng ức chế sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư, đặc biệt làm giảm nguy cơ mắc ung thư vú.
2. Cải thiện giấc ngủ và tâm trạng:
Lượng nhỏ choline trong hẹ hỗ trợ duy trì cấu trúc màng tế bào, đồng thời có tác dụng tích cực đến tâm trạng, giấc ngủ và các chức năng do hệ thần kinh điều khiển.
3. Tốt cho hệ tiêu hóa:
Hẹ giúp thúc đẩy tiêu hóa, giảm tình trạng đầy hơi, táo bón, đồng thời hỗ trợ tiêu diệt vi khuẩn gây hại, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất tại đường ruột.
4. Tăng cường miễn dịch:
Nhờ hàm lượng vitamin C cao, tiêu thụ hẹ đều đặn có thể tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus hiệu quả hơn.
5. Bảo vệ tim mạch:
Các hoạt chất như allicin và quercetin trong hẹ có khả năng làm giảm cholesterol xấu, bảo vệ thành mạch và ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ, xơ vữa động mạch.
6. Thải độc cho cơ thể:
Hẹ có tác dụng lợi tiểu, kháng khuẩn và loại bỏ gốc tự do – yếu tố gây tổn thương tế bào. Nhờ đó, hẹ góp phần hỗ trợ gan trong quá trình đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.
7. Kháng viêm:
Allicin – hợp chất đặc trưng trong họ hành – không chỉ kháng khuẩn mà còn giúp làm lành vết thương nhanh chóng, đặc biệt hiệu quả với các vết thương ngoài da.
8. Hỗ trợ sinh lý nam giới:
Theo y học cổ truyền, hẹ có vị cay, tính ấm, được mệnh danh là “rau của thận”, thường dùng để bổ thận, tráng dương, hỗ trợ sinh lý nam.
9. Tốt cho phụ nữ:
Với khả năng kháng viêm mạnh, hẹ còn được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh phụ khoa ở nữ giới.
Lưu ý khi sử dụng hẹ
Dù tốt cho sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ lá hẹ cũng cần đúng cách. Không nên ăn quá nhiều trong một lần, tránh kết hợp với sữa, thịt trâu hoặc mật ong. Lá hẹ đã nấu chín để qua đêm cũng không nên sử dụng. Người mắc các bệnh về mắt, dạ dày yếu, bị mụn nhọt hoặc nóng trong nên hạn chế dùng.
Một số món ăn ngon với hẹ, đơn giản dễ làm
Thịt bò xào bông hẹ
Món thịt bò xào bông hẹ là sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt tự nhiên của thịt bò và độ giòn thanh mát của bông hẹ, tạo nên một món ăn vừa thơm ngon vừa đẹp mắt. Để chế biến món này, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu gồm: 400g thịt bò, 200g bông hẹ, hành tây, tỏi cùng các gia vị như hạt nêm, đường, dầu hào, dầu mè, dầu ăn và tiêu.
Khi chế biến, thịt bò nên được xào chín tới để giữ độ mềm, không dai, giúp giữ trọn hương vị ngọt tự nhiên. Bông hẹ giòn nhẹ, thơm đặc trưng, khi kết hợp cùng thịt bò thấm đều gia vị sẽ tạo nên một món ăn đậm đà, lạ miệng, cực kỳ phù hợp để ăn kèm với cơm nóng, nhất là trong những ngày mưa lành lạnh. Màu sắc bắt mắt cùng hương thơm lan tỏa càng khiến món ăn thêm hấp dẫn và khó cưỡng.
Bánh hẹ chiên
Bánh hẹ chiên là món ăn được nhiều gia đình yêu thích bởi hương vị đặc trưng và cách chế biến đơn giản mà đầy hấp dẫn. Để làm món bánh này, bạn cần chuẩn bị 200g bột gạo, 2 củ cà rốt, 4 quả trứng gà, 35g bột chiên giòn, 100g hẹ, 200g đu đủ, cùng với các gia vị như đường, nước tương và dầu ăn.
Phần vỏ bánh khi chiên lên vàng đều, giòn rụm, trong khi phần nhân bên trong lại mềm mại, thơm lừng mùi hẹ hòa quyện cùng vị béo bùi của trứng và đậm đà từ các loại rau củ. Món bánh hẹ chiên không chỉ phù hợp cho các bữa ăn nhẹ trong gia đình mà còn là lựa chọn tuyệt vời trong các buổi tiệc nhỏ hay những buổi tụ họp bạn bè. Vừa ngon miệng, vừa đẹp mắt, đây là món ăn chắc chắn sẽ khiến ai nếm thử cũng phải tấm tắc khen ngợi.
Trứng chiên lá hẹ
Đầu tiên, bạn chuẩn bị khoảng 3–4 quả trứng gà tùy theo số lượng người ăn. Lá hẹ rửa sạch, để ráo và cắt nhỏ. Hành tím bóc vỏ, thái lát mỏng. Cho trứng vào tô, thêm vào một chút nước mắm, đánh tan đều rồi cho hẹ đã cắt nhỏ vào, trộn kỹ để hẹ quyện đều trong trứng.
Tiếp đến, làm nóng chảo với một ít dầu ăn, cho hành tím vào phi thơm. Khi hành bắt đầu chuyển vàng và dậy mùi, bạn đổ hỗn hợp trứng và hẹ vào chảo. Dùng đũa hoặc vá dàn đều lá hẹ phủ khắp mặt trứng, chiên khoảng 3–4 phút ở lửa vừa.
Khi mặt dưới của trứng đã chín vàng, tắt bếp, nhẹ nhàng lật mặt trứng, rồi bật lại bếp ở lửa nhỏ, chiên tiếp khoảng 2 phút để trứng chín đều hai mặt. Món ăn sẽ thơm lừng, có màu vàng đẹp mắt xen lẫn màu xanh nổi bật của lá hẹ. Nếu muốn món ăn trông đẹp và hấp dẫn hơn, bạn có thể cuộn trứng lại trong lúc chiên, sau đó cắt thành từng miếng hình chữ nhật đều nhau khi dọn ra đĩa.
Ngoài món trứng chiên hẹ, bạn cũng có thể biến tấu hẹ với nhiều món ngon khác như: tim cật xào hẹ, thịt bò xào hẹ, giá hẹ xào lòng gà hay canh hẹ nấu hến…
Nguồn: CafeF
