Ngán cảnh rau xanh bị tưới hóa chất, nhiều người dân thành phố đã tự trồng lấy để ăn cho an toàn. Sau đây là đánh giá về xu hướng người dân tự trồng rau sạch hiện nay ở thành thị, cùng hướng dẫn về việc trồng rau trong môi trường và không gian đô thị.
Nhiều người dân đô thị tự trồng rau nhằm tăng cường an toàn thực phẩm, giảm phụ thuộc, và tạo thêm không gian xanh. Lợi ích được ghi nhận khá rõ về môi trường khi rau trồng trong thành phố giúp tăng không gian xanh, giảm hiệu ứng “đảo nhiệt đô thị”, cải thiện đa dạng sinh học.
Về mặt xã hội và sức khỏe, người trồng rau nhà có thêm nguồn rau tươi, kiểm soát được chất lượng, giảm phụ thuộc vào rau từ nguồn khác.
Về kinh tế gia đình, dù chưa thay thế hoàn toàn việc mua rau, nhưng phần nào giúp tiết kiệm chi phí và tăng tự chủ.
Rau tự trồng không đủ dùng
Thực tế, không gian trồng rau ở đô thị rất hạn chế do mật độ dân số cao. Nhiều người chạy theo xu hướng nhưng thiếu kinh nghiệm trồng cây, hoặc chưa biết xử lý đất, phân, nước.
Bên cạnh đó là rủi ro về môi trường. Trong môi trường đô thị, rau trồng có thể bị ảnh hưởng do ô nhiễm không khí (khói bụi, kim loại nặng), đất trồng không đảm bảo.
Việc tự trồng rau không có nghĩa là khỏi mua rau ngoài. Thực tế cho thấy phần lớn hộ gia đình tự trồng rau chưa đáp ứng một nửa nhu cầu rau xanh của gia đình.
Trồng rau sạch ở đô thị đang là xu hướng, lan tỏa mạnh, mang nhiều lợi ích rõ rệt về môi trường, sức khỏe và xã hội. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có điều kiện không gian, kỹ thuật và môi trường phù hợp để theo đuổi việc này.
Hướng dẫn trồng rau ở phố
Dưới đây là các bước và lưu ý cụ thể, từ chọn vị trí, lựa chọn vật liệu, chọn loại rau đến chăm sóc, phù hợp với ban công, sân thượng, hiên nhà.
Chọn vị trí, vật liệu
Chọn nơi có ánh sáng tốt. Đa số rau ăn lá, rau gia vị cần ít nhất 4 ‑ 6 giờ nắng mỗi ngày. Nếu ánh sáng yếu thì ưu tiên loại rau chịu bóng râm.
Bạn có thể dùng thùng xốp, chậu nhựa, bao vải trồng cây hoặc vật liệu tái sử dụng. Ở nhiều nơi, thùng xốp là cách thức phổ biến.
Nếu trồng trực tiếp trên sân thượng, vườn, cần đảm bảo lớp đất tơi xốp, thoát nước tốt. Khi dùng chậu thì dùng đất sạch cùng phân hữu cơ và ít cát, perlite để giúp thoát nước.
Chậu nên có lỗ thoát nước. Nếu đặt trên sân thượng, mái nhà, cần chú ý trọng lượng và che chắn để nước mưa không tràn.
Trên cao thường gió mạnh, nắng nóng, có thể cần che nắng nhẹ hoặc phun sương buổi trưa nếu nhiệt độ quá cao.
Chọn loại rau phù hợp
Với diện tích nhỏ, tốt nhất chọn các loại rau ăn lá (rau muống, cải ngọt, cải bó xôi, rau mùi), rau gia vị (húng, kinh giới, ngò), cà chua bi, dưa leo nhỏ, đậu rủ.
Nên tránh chọn các cây lớn cần nhiều đất, nhiều ánh nắng và chăm sóc phức tạp nếu bạn mới bắt đầu.
Do không gian nhỏ nên cây nên được luân phiên trồng. Khi một vụ kết thúc, tiếp vụ mới để tận dụng tốt không gian.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc
Đất tốt là nền tảng. Trộn với phân hữu cơ (phân bò khô, phân trùn quế) hoặc sử dụng phối đất, mùn và cát để giúp thoát nước.
Có thể gieo trực tiếp vào chậu hoặc ươm cây con rồi chuyển sang chậu lớn hơn để kiểm soát tốt hơn.
Đất chậu nhanh khô, nên tưới nước đều, tránh tưới quá mạnh làm vỡ đất. Buổi sáng hoặc chiều mát là thời điểm tốt.
Sau khi cây bén rễ ổn định (khoảng 2 ‑ 3 tuần), bạn có thể bổ sung phân hữu cơ hoặc phân vi sinh. Tránh sử dụng phân hoá học mạnh nếu bạn muốn rau “sạch”.
Không gian nhỏ nên dễ phát hiện sớm sâu bệnh. Nên chọn cách nhặt sâu bằng tay, dùng dung dịch nước xà phòng pha loãng, hoặc gắn băng keo vàng thu bẫy côn trùng nhỏ.
Khi rau trưởng thành, thu hoạch phần ăn được và tiếp tục trồng lại vụ mới. Luân canh giúp đất không bị kiệt dinh dưỡng.
Một số lưu ý
Nếu bạn đặt chậu sát tường ngoài đường lớn hoặc gần nguồn khói bụi, có thể rau hấp thu kim loại nặng hoặc bụi bẩn.
Nên đặt chậu cách xa đường nhiều xe cộ nếu có thể. Rửa sạch rau trước khi ăn. Khi có điều kiện, thay đất sạch định kỳ.
Dùng tường, ban công, giá treo, chậu treo, vườn thẳng đứng để tối ưu diện tích nhỏ. Xu hướng này đang được khuyến khích.
Nếu ánh sáng ít (dưới 4h/ngày), nên chọn loại rau chịu bóng râm như rau mồng tơi, cải bó xôi, rau muống. Theo nhiều khảo sát, phần lớn gia đình trồng rau chỉ đáp ứng dưới 50% nhu cầu rau của mình. Vì vậy, bạn nên chấp nhận thực tế trồng rau là bổ sung hơn là thay thế hoàn toàn.
Nguồn: Vietnam Travel Life
